Wijzigingshistorie
Bericht: Tijding tijdens de thijdinc
Gewijzigd door: Johannes
Wijzigingsdatum: 25 juli 2017 21:32
Tijding tijdens de thijdinc
Nadat ik even verder was gaan speuren vanwege de windrichtingen van Dulder (Westerik, Oosterik, Noordik en Zoeke), die moesten toch wel meer te vinden zijn, kwam ik deze vierdeling inderdaad vaker tegen.
Zo kennen we bijvoorbeeld alleen voor het Zoeke gedeelte gebieden uit Reutum, Losser, Denekamp of de Zoekebrink ten zuiden van Mander (799 Manheri). Hetzelfde geldt ook voor de Noordiks (zoals Noork in het Almelose gebied, noordikshoeve in Reutum) en ook voor Oosterik(o.a. Mander)/Westerik met haar varianten. Mander en Reutum hebben 2 van de 4 windrichtingen, maar helaas de kwartet niet compleet zoals Dulder ;) . Naar mijn mening al in 797 Huleri - vanwege 10e eeuwse Thuleri en gezien er in de 11e eeuwse voorvoegsel "de" Thulre - als je het mij vraagt 2 losse woorden dus waarbij er makkelijk eentje achterwege gelaten kan worden. Maar dit terzijde en onbewezen.
Ook Oldenzaal werd voor abdij Prüm (gesticht door moeders Karel de Grote) gevierendeeld middels 4 "hoofdhoeven" zie hieronder (Canon van Oldenzaal met de Prümer Urbar uit 893);
[quote]De abt Caesarius van Milendonk was de zorgvuldige schrijver en kopiist van het oude handschrift in 1222. Hij leverde daarbij af en toe belangrijk commentaar. In hoofdstuk 99 van de goederenlijst wordt gesproken over Oldenzaal. De vertaalde tekst luidt: "In Oldenzaal zijn er vier hoeven, die ieder twintig denariën (zilveren munten) aan Prüm betalen. Voorts staan daar nog dertien andere hoeven. Daarvan betaalt elke hoeve met Kerstmis twintig denariën, voor het voederen der veulens vijf denariën en één karrenvracht hooi. Ratelin bezit een hoeve; hij betaalt vijf en twintig denariën en verder niets. Rin heeft twee delen van een hoeve. Gelo eveneens; ieder betaalt dertien en halve denarie, één hoen; voorts voor het voederen der veulens drie denariën." Verbazingwekkend is vooral de verplichting tot het voederen der veulens. Het is een unieke betalingsverplichting. Omstreeks 800 mocht slechts van legerleiders en van koningsboden de levering van veevoeder worden geëist. Dat is een sterke aanwijzing dat Aldenselen militaire betekenis had en dat er een koningsbode verblijf hield.[/quote]
Ook even het Werdense Elfterheurne bekeken (Monninkhof de Lutte) trouwens, waarbij bleek dat deze dus ook een vierdeling kent, minus de benaming met windrichtingen. In de Lutte betrof het dus de hoven; Elfterheurne, Rooderheurne, Hengelerheurne en Molterheurne (ik verzin het niet).
We hebben dus te maken met de Wichmondse (Utrechtse) akten van Dulder en Mander, Prumse akten van Oldenzaal en Werdense akten van Elfterheurne en dat binnen een afstand van 2ca. 10 kilometer, ik vind het knap. (snel nog even nagemeten).
Nu kwam ik ooit eens een document tegen van de heer Oort uit de vorige eeuw, zie [url=http://overijssel1880-1930.blogspot.nl/2014/]hier[/url], met een hoop fantasievolle verhalen, maar ook met een verklaring voor het woord "Thij," welke hier in het landschap nogal eens voorkomt (getuige ook zijn opsomming);
[quote]Voor het woord Thij wordt ook Thegge gebruikt. In Engeland heeten de boerengerechten "Thitinge". In Overijsel komt Thij als plaatsnaam veel voor, o. a. Tyinge in Steenwijkerwold; Upgen Thije in de buerschap van Tijenraen onder Raalte gelegen; Tijhuis te Raalte en daar ook een Tevenbelt en Tevenbelter Mars. Te Diepenveen heette de buurtschap Tjoene in 1309 Thijone en in 1319 Tijone. Een half uur ten noorden van Markelo ligt Tijenk. In 1426 wordt de plaats bij Oldenzaal aangeduid als "up gen Tijge" en "Tijginghbraeck"; voorts wordt er in de Marke Berghuizen een Thebuld vermeld aan de Thijstege, bij de Landreben allée. In de Lutte komt voor in de lescap [b]Roorder-, Roeder-,
roder- of rader-Hoerne "dat Tijgkotte" (Tigkotte siue tebelt ook Thijkotte Roeuer alias Thebelt genaamd[/b]) en in de marke Enschede, Thije. Ook in het Bentheimsche ligt een oude hoeve “Tynck" genaamd. Te Rossum is een Tijmansstraat en een Tijthof. Een half uur ten noorden van Oldenzaal ligt de "oude Tijthof" in de boerschap Rensen; het was eene havezathe, waarnaar zich het geslacht Rensen tot den Tijdhof noemde, dat lang in Oldenzaal heeft gewoond. [/quote]
Ik heb Rooderheurne en Tijkotte zelf even dik gemaakt, maar even verderop in de tekst staat dus; Tijdinc = buurgerecht. Tijding betekend in het Nederlands kennelijk ook nieuws, zie [url=http://www.neerlandistiek.nl/2015/05/etymologie-tijding/]hier[/url];
[quote]tijding zn. ‘bericht’
Middelnederlands tīdinghe v. ‘tijding, bericht’ (1360), tidinge, tijdinc (1390–1434), Vnnl. tydinge, tidinghe (1517) ‘bericht, gerucht, kennis’. [/quote]
Frappant te vermelden misschien is dat die wijk uit Oldenzaal "de Thij" dus ook midden in een urnenveld ligt. Wat ik me dus afvraag is of per vierendeling van gebied ook 1 thij/tij/tiedhof is? In het woord tijding zit natuurlijk ook het Germaanse woord voor "ding"(spraak/spel, geding - kort geding etc) aangevuld met het woord Tij. En we kennen natuurlijk Mars Thingso nog van de votiefstenen der Tuihanti. Zou zo'n dingspel dan niet een evenement zijn niet waar alleen geding werd aangespannen (recht) maar ook geding (nieuws) werd medegedeeld? Misschien een hersenspinsel, maar wou het toch delen. :)
Vriendelijke groet
Originele bericht
Auteur: Johannes
Datum: 25 juli 2017 21:23
Tijding tijdens de thijdinc
Nadat ik even verder was gaan speuren vanwege de windrichtingen van Dulder (Westerik, Oosterik, Noordik en Zoeke), die moesten toch wel meer te vinden zijn, kwam ik deze vierdeling inderdaad vaker tegen.
Zo kennen we bijvoorbeeld alleen voor het Zoeke gedeelte gebieden uit Reutum, Losser, Denekamp of de Zoekebrink ten zuiden van Mander (799 Manheri). Hetzelfde geldt ook voor de Noordiks (zoals Noork in het Almelose gebied, noordikshoeve in Reutum) en ook voor Oosterik(o.a. Mander)/Westerik met haar varianten. Mander en Reutum hebben 2 van de 4 windrichtingen, maar helaas de kwartet niet compleet zoals Dulder ;) . Naar mijn mening al in 797 Huleri - vanwege 10e eeuwse Thuleri en gezien er in de 11e eeuwse voorvoegsel "de" Thulre - als je het mij vraagt 2 losse woorden dus waarbij er makkelijk eentje achterwege gelaten kan worden. Maar dit terzijde en onbewezen.
Ook Oldenzaal werd voor abdij Prüm (gesticht door moeders Karel de Grote) gevierendeeld middels 4 "hoofdhoeven" zie hieronder (Canon van Oldenzaal met de Prümer Urbar uit 893);
[quote]De abt Caesarius van Milendonk was de zorgvuldige schrijver en kopiist van het oude handschrift in 1222. Hij leverde daarbij af en toe belangrijk commentaar. In hoofdstuk 99 van de goederenlijst wordt gesproken over Oldenzaal. De vertaalde tekst luidt: "In Oldenzaal zijn er vier hoeven, die ieder twintig denariën (zilveren munten) aan Prüm betalen. Voorts staan daar nog dertien andere hoeven. Daarvan betaalt elke hoeve met Kerstmis twintig denariën, voor het voederen der veulens vijf denariën en één karrenvracht hooi. Ratelin bezit een hoeve; hij betaalt vijf en twintig denariën en verder niets. Rin heeft twee delen van een hoeve. Gelo eveneens; ieder betaalt dertien en halve denarie, één hoen; voorts voor het voederen der veulens drie denariën." Verbazingwekkend is vooral de verplichting tot het voederen der veulens. Het is een unieke betalingsverplichting. Omstreeks 800 mocht slechts van legerleiders en van koningsboden de levering van veevoeder worden geëist. Dat is een sterke aanwijzing dat Aldenselen militaire betekenis had en dat er een koningsbode verblijf hield.[/quote]
Ook even het Werdense Elfterheurne bekeken (Monninkhof de Lutte) trouwens, waarbij bleek dat deze dus ook een vierdeling kent, minus de benaming met windrichtingen. In de Lutte betrof het dus de hoven; Elfterheurne, Rooderheurne, Hengelerheurne en Molterheurne (ik verzin het niet).
We hebben dus te maken met de Wichmondse (Utrechtse) akten van Dulder en Mander, Prumse akten van Oldenzaal en Werdense akten van Elfterheurne en dat binnen een afstand van 20 kilometer, ik vind het knap.
Nu kwam ik ooit eens een document tegen van de heer Oort uit de vorige eeuw, zie [url=http://overijssel1880-1930.blogspot.nl/2014/]hier[/url], met een hoop fantasievolle verhalen, maar ook met een verklaring voor het woord "Thij," welke hier in het landschap nogal eens voorkomt (getuige ook zijn opsomming);
[quote]Voor het woord Thij wordt ook Thegge gebruikt. In Engeland heeten de boerengerechten "Thitinge". In Overijsel komt Thij als plaatsnaam veel voor, o. a. Tyinge in Steenwijkerwold; Upgen Thije in de buerschap van Tijenraen onder Raalte gelegen; Tijhuis te Raalte en daar ook een Tevenbelt en Tevenbelter Mars. Te Diepenveen heette de buurtschap Tjoene in 1309 Thijone en in 1319 Tijone. Een half uur ten noorden van Markelo ligt Tijenk. In 1426 wordt de plaats bij Oldenzaal aangeduid als "up gen Tijge" en "Tijginghbraeck"; voorts wordt er in de Marke Berghuizen een Thebuld vermeld aan de Thijstege, bij de Landreben allée. In de Lutte komt voor in de lescap [b]Roorder-, Roeder-,
roder- of rader-Hoerne "dat Tijgkotte" (Tigkotte siue tebelt ook Thijkotte Roeuer alias Thebelt genaamd[/b]) en in de marke Enschede, Thije. Ook in het Bentheimsche ligt een oude hoeve “Tynck" genaamd. Te Rossum is een Tijmansstraat en een Tijthof. Een half uur ten noorden van Oldenzaal ligt de "oude Tijthof" in de boerschap Rensen; het was eene havezathe, waarnaar zich het geslacht Rensen tot den Tijdhof noemde, dat lang in Oldenzaal heeft gewoond. [/quote]
Ik heb Rooderheurne en Tijkotte zelf even dik gemaakt, maar even verderop in de tekst staat dus; Tijdinc = buurgerecht. Tijding betekend in het Nederlands kennelijk ook nieuws, zie [url=http://www.neerlandistiek.nl/2015/05/etymologie-tijding/]hier[/url];
[quote]tijding zn. ‘bericht’
Middelnederlands tīdinghe v. ‘tijding, bericht’ (1360), tidinge, tijdinc (1390–1434), Vnnl. tydinge, tidinghe (1517) ‘bericht, gerucht, kennis’. [/quote]
Frappant te vermelden misschien is dat die wijk uit Oldenzaal "de Thij" dus ook midden in een urnenveld ligt. Wat ik me dus afvraag is of per vierendeling van gebied ook 1 thij/tij/tiedhof is? In het woord tijding zit natuurlijk ook het Germaanse woord voor "ding"(spraak/spel, geding - kort geding etc) aangevuld met het woord Tij. En we kennen natuurlijk Mars Thingso nog van de votiefstenen der Tuihanti. Zou zo'n dingspel dan niet een evenement zijn niet waar alleen geding werd aangespannen (recht) maar ook geding (nieuws) werd medegedeeld? Misschien een hersenspinsel, maar wou het toch delen. :)
Vriendelijke groet