> De oorkonde betreffende de schenking aan het
> klooster van Willibrord werd door Muller in “Het
> oudste cartularium van het Sticht Utrecht”
> gedateerd: 722, januari 1. Momenteel wordt
> aangehouden 723.
aha. Helder. Hebben we die eventuele onduidelijkheid 722/723 uit de weg.
> 723. januari 1. Karel Martel schenkt aan het
> klooster dat gebouwd is onder de muren van het
> castrum Traiectum, waarvan bisschop Willibrord
> beschermheer is, de baten van de fiscus van dat
> castrum, tevens de graslanden van Graveningo;
> evenzo de villa, ofwel castrum, "Fethna" genaamd,
> gelegen in de pago Nifterlaco met alle
> aanhorigheden, zowel van de villa Fethnam castro
> als van het genoemde Traiectum castrum. Akte
> opgemaakt te Herstal. (Uittreksel).
Dit herken ik.
> A. Delahaye beweert dat Nifterlaco hier een plaats
> is en geen gouw, en dat Nifterlaco identiek is aan
> Eperleques.
Daar lijkt het wel op.
> Dus castrum Fethna lag in Eperlecques.
> In een oorkonde uit 834 wordt gezegd dat het
> castello Traiectum in de gouw Nifterlaca lag, dus
> ook het castello Traiectum (volgens Delahaye
> Tournehem) lag in Eperleques.
Hebben we het over
deze oorkonde uit 834, Cartularium van Radboud, nr. 22 ? En vermoedelijk in het setje aktes dat
bij jou onder nummer 22 is gevat. Overigens heeft jou site me in het verleden ook goed geholpen bij het leren kennen van het eerste millennium als het om Traiectum gaat. Nog bedankt daarvoor.
In elk geval, als we het over die oorkonde uit 834 hebben, dan zie ik daar staan:
"...tradimus ad ęcclesiam sancti Martini que constructa est in castello Traiecto in pago Niftarlaca..."
Nu snap ik inderdaad hoe je afleidt dat Delahaye Tournehem in Eperlecques zou zien. In zijn nota bij deze tekst geeft hij echter aan "
Opvallend is, dat de oude naam Nifterlake voor Eperlecques nog tot ver in de 9e eeuw gegolden heeft; althans voor de pagus als geheel, niet voor de plááts Eperlecques : de schenking immers wordt formeel gedaan aan de Martinus-kerk van Tournehem en niet aan de abdij.".
Delahaye ziet Nifterlake soms dus wel als een groter gebied. Iets als de plaats Utrecht in de provincie Utrecht, de plaats Groningen in de provincie Groningen. Dat lijkt een aanname.....
> En het
> “Interlake” van Delahaye wordt in geen enkel
> afschrift genoemd.
Ook ik heb (nog?) geen 'Interlake' in een origineel gezien.
> Naar mijn mening is e.e.a.
> weinig overtuigend.
Als ik het goed begrijp ben je niet overtuigd dat:
1) Nifterlaca iets als 'Naast het water' betekent
2) Nifterlaca nu de plaats Eperlecques is
3) Nifterlaca vroeger ook een gebied ('gouw') rond Eperlecques was.
4) Aefternacum etymologisch sterk verbonden is met Nifterlaca
5) het klooster Aefternacum en Traiectum bij elkaar in de 'gouw' Nifterlaka waren gelokaliseerd.
Dat laatste in verband met de volgende zinsneden uit het Cartelarium van Radboud no. 1:
- '....hoc est ad monasterium quod est infra muros Traiecto castro situm constructum...', uit het Cartularium, no. 1.)
- '....tradimus ad ecclesiam sancti Martini que constructa est in castello Traiecto in pago Niftarlaca....' uit Cartularium no. 22)
> Maar het is niet mijn
> bedoeling om me met de visie van A. Delahaye bezig
> te houden.
Inderdaad. Zo had je het ook niet gebracht en ik hoop ook niet dat het overkomt als een Weetgierig die Delahaye aan het verdedigen tot het bittere eind. Veel van mijn verzameling oorkondes en teksten boeken zijn echter van de hand van Delahaye, dus die is vaak de eerste halte. Het ging je volgens mij om de betekenis/etymologie van 'Nifterlaca. Correct me if I am wrong.
> Nifterlaca (Insterlaca) wordt in totaal viermaal
> genoemd. In de oorkonden van 723 en 834, en in een
> (m.i. onbetrouwbare) oorkonde van 975. Tenslotte
> wordt genoemd “de visserij in de wateren van
> Nifterlaca” ( soms Insterlaca) in de
> goederenlijst van Utrecht. Volgens Muller zijn een
> aantal marginale noten later toegevoegd aan de
> goederenlijst, o.a. de visserijen.
Die van 975 heb ik nog niet kunnen vinden, maar aangezien jij aangeeft dat die onbetrouwbaar is, ga ik er nog even niet achteraan.
> Ik meen dat Inster, Nister of Nifter fout gelezen
> zijn, de betekenis is onbekend.
Helder. Het komt inderdaad niet zo vaak voor, in verhouding tot andere geografische aanduidingen.
Het zou kunnen - mijns inziens - dat de vorm Aefternacum ('Aefter-Lacum') populairder was dan de vorm Nifter-laca. Maar goed, dat is een zou...
> Ook de voorstellen
> van Blok, Schönfeld en Buitelaar om "Nifter" te
> verklaren zijn niet meer dan aannamen.
Dat weet ik nog wel zo niet. Ik heb nog geen bewijs aangedragen. Alleen dat iets door meer dan één persoon geroepen wordt. Maar aangezien er maar weinig mensen zijn die - in tegenstelling tot Weetgierig - denken dat de Bataven niet in de Betuwe woonden, kan ik dat natuurlijk niet als argument aanhalen (wetenschappelijk resultaat is niet gebaseerd op democratie). Het is hoogstens een begin van een aanwijzing. Meer taalstudie is vereist om dat 'Nifter' als 'naast' te kunnen zien.
> Daarom vraag ik me af of mogelijk “Nifler
> laka” genoemd is, maar door de twaalfde eeuwse
> kopiisten verkeerd gelezen.
Die twaalfde eeuwse kopiisten hebben mijns ziens heel wat 'verkeerd' (bewust, onbewust) gelezen, dus daarin wil ik met je mee gaan als optie.
> Van "Nifl" is
> tenminste de betekenis bekend. Groet, Hans.
Nifl als in
Nibelungen zoals op de Engelse Wikipedia genoemd?
Qua letters zie ik een link. Maar qua betekenis.....nog niet. Ik ga nog wat meer op zoek naar 'nifter'.
