Home · Forum · Regels · Artikelen · Links
Nifterlaca
Welkom! Log in Registreer een nieuw account

Re: Theorie en praktijk - Jakobsstaf

08 juli 2016 17:53
Kenau Schreef:
-------------------------------------------------------
> Ik zag de naam Roel Nicolai al eens voorbij komen
> in deze discussie (als ik mij niet vergis ) al mee
> lezend en denkend vond ik dit filmpje:
>
> [www.youtube.com]
>
> Interessant...

Ik heb het bekeken en wel wat bijgeleerd.

Toch heb ik een aantal bezwaren tegen de redenering van Nicolai.

Ik ben het met hem eens dat kompas en afstandsschattingen volstrekt onvoldoende zijn om zulke kaarten te construeren. Dan kom je eerder uit op het 'precisie niveau' van Ptolemeus (natuurlijk zonder kompas, maar met de sterren kun je ook richtingen bepalen).

Maar dan zijn analyse van de effecten van de platte kaart versus de bolle aarde, en de mercatorprojectie. Dat analyseert hij met een kleinste kwadraten methode. Daar gaan mijn haren van overeind staan, want de kleinste kwadraten methode is gebaseerd op toevallige afwijkingen (en wel een Gauss verdeling), terwijl de afwijkingen ten gevolge van een andere projectie volstrekt systematisch zijn, en dus helemaal niet optellen volgens de kwadraten methode.

Maar sois, je kunt natuurlijk ook met een totaal ongeschikte methode berekenen dat een afwijking groter moet zijn dan dat. Dan wat eigenlijk. Aangezien hij de theoretische systematische afwijkingen berekend heeft, moet hij een model gebruikt hebben voor de projectie die de cartografen gebruikten. Welke projectie nam hij daarbij aan? Dat iedere regio - van overeenkomstige nauwkeurigheid, de gekleurde lijnen uit het begin van zijn presentatie - in één consistente projectie, uitgaande vanuit hun midden, is opgebouwd?

Ik denk niet dat dat het geval was. Ze hadden geen nauwkeurige methoden om te meten over lange zeetrajecten waar geen vaste punten te ontdekken vallen. De kaarten moeten langs de kusten zijn geconstrueerd. En dat moet in etappes zijn gedaan, met telkens weer nieuwe startpunten. Deze lokale fragment waren op zich klein genoeg om geen last van de bolvorm van de aarde te hebben, binnen de bereikte nauwkeurigheid.

Ik ga nu dus uit van een grote verzameling kustfragmenten, die elkaar overlapten, en die aan elkaar gepast moesten worden. Per fragment zal de schaal niet altijd gelijk zijn geweest, want een absolute afstandsmeting is - zeker langs de grillige Middellandse Zee kust erg lastig. Wel kan de vorm van ieder stuk kustfragment redelijk zuiver zijn geweest.

Het is ook voorstelbaar dat iedere regio (zie boven) door een ander team gedaan is, misschien wel in een iets ander tijdvak (mij valt bijvoorbeeld op dat het Zuid Franse deel, het precieze bedoel ik, tot de nauwkeurigste regio's behoort, en dat zou een late toevoeging met iets betere techniek is geweest kunnen zijn).

Mijn stelling is nu dat als je een grote kaart construeert uit vele kleine fragmenten, die je ieder zodanig schaalt dat de overlappende regio's redelijk goed overeenkomen (waarbij je een middenweg moet vinden voor beide uiteinden), en waarbij je die fragmenten zo oriënteert dat hun Noorden het Noorden blijft, dan heb je een kaart gemaakt die overeenkomt met een Mercatorprojectie.

Dan vindt je met de Nicolai methode dus ook een kleinste kwadraten afwijking ten gevolge van projectie die in dezelfde orde van grootte ligt als de algemene toevallige meetfouten, zoals er uit zijn computerberekeningen komt.

Overigens lijkt me Constantinopel als bron van de kaarten ook niet geheel onwaarschijnlijk. Tot in de 12e eeuw bezaten ook zij een grote vloot en een grote monetaire kracht die zo'n onderneming mogelijk moet hebben gemaakt.

Ik denk ook wel dat het karteringsprogramma dat tot de Portolanen heeft geleidt in min of meer één grote operatie, of een aantal opvolgende operaties is gebeurd. Het is niet iets wat je er even bij doet, er moet een strenge systematiek aan ten grondslag gelegen hebben.

Ik heb nog eens wat nagedacht over zo'n operatie: de kust van Noord Africa is zo'n kleine 4000 km lang. Als je per 5 km een meting doet, zijn dat 800 metingen. Een scheepstocht er langs neemt minder dan een jaar in beslag, dat zijn een paar metingen per dag. Kortom, een aantal jaren met een paar eskaders en je bent een heel eind. Een sterke zeevarende staat kan dat aan.

Tenslotte toch nog weer eens dezelfde waarneming: voor Middeleeuwers gaat men (Nicolai) er zomaar van uit dat ze iets niet kunnen, terwijl van de klassieken men dan aanneemt, hoewel daar hetzelfde ontbreken van de concrete aanwijzingen is, dat die het wel zouden hebben kunnen doen.

Ook gaat Nicolai voor het beoordelen van de Middeleeuwers uit van de toestand van de academische wereld, terwijl die academische wereld in het algemeen, maar zeker in de Middeleeuwen vaak veel wereldvreemder, theoretischer en onpraktischer is dan sommige andere delen van de maatschappij, die dan weer minder waarde hechten aan het schrijven van boeken.
Onderwerp Auteur Gepost

Portolaan van Pisane

Chamavii 14 oktober 2013 20:42

Re: Portolaan van Pisane

Weetgierig 14 oktober 2013 21:19

Re: Portolaan van Pisane

Lolke 14 oktober 2013 21:28

Re: Portolaan van Pisane

Weetgierig 14 oktober 2013 21:40

Re: Portolaan van Pisane

Chamavii 14 oktober 2013 21:52

Re: Portolaan van Pisane

Lolke 14 oktober 2013 22:02

Re: Portolaan van Pisane

Chamavii 15 oktober 2013 07:41

Re: Portolaan van Pisane

Weetgierig 15 oktober 2013 08:55

Re: Portolaan van Pisane

Dagobert 14 oktober 2013 23:09

Re: Portolaan van Pisane - Forgotten book

Lolke 14 oktober 2013 22:47

Re: Portolaan van Pisane - Forgotten book

Lolke 14 oktober 2013 23:11

Re: Portolaan van Pisane - Forgotten book

Dagobert 14 oktober 2013 23:23

Die Friezen, die kunnen maar niet stilzitten smiling smiley

Dagobert 15 oktober 2013 12:12

Re: Die Friezen, die kunnen maar niet stilzitten smiling smiley

Nebisgastes 19 oktober 2013 18:13

Re: Die Friezen, die kunnen maar niet stilzitten smiling smiley

GerardA 19 oktober 2013 21:29

Re: Die Friezen, die kunnen maar niet stilzitten smiling smiley

Dagobert 19 oktober 2013 22:40

Re: Die Friezen, die kunnen maar niet stilzitten smiling smiley

Weetgierig 20 oktober 2013 23:45

Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Dagobert 17 oktober 2013 17:33

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

burgdal 17 oktober 2013 17:59

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Lolke 17 oktober 2013 18:58

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Chamavii 20 oktober 2013 01:16

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Dagobert 20 oktober 2013 13:18

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

MWB 20 oktober 2013 14:18

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Dagobert 21 oktober 2013 15:00

Eg / *agjo / *ahwō / aqua / = water = zee. Of eiland?

Lolke 29 januari 2017 23:14

Re: Eg / *agjo / *ahwō / aqua / = water = zee. Of eiland?

Lolke 01 februari 2017 12:00

Re: Eg / *agjo / *ahwō / aqua / = water = zee. Of eiland?

Lolke 01 februari 2017 13:51

Re: Eg / *agjo / *ahwō / aqua / = water = zee. Of eiland?

Lolke 26 januari 2021 11:32

Re: Eg / *agjo / *ahwō / aqua / = water = zee. Of eiland?

Dagobert 27 januari 2021 11:36

Re: Eg / *agjo / *ahwō / aqua / = water = zee. Of eiland?

Erik Springelkamp 27 januari 2021 16:29

Holm/Hoelm = Hoogte/Heuvel

Johannes 02 februari 2017 09:28

Re: Holm/Hoelm = Hoogte/Heuvel

Erik Springelkamp 02 februari 2017 13:10

Re: Holm/Hoelm = Hoogte/Heuvel

Johannes 02 februari 2017 13:24

Re: Holm/Hoelm = Hoogte/Heuvel

Erik Springelkamp 02 februari 2017 16:41

Re: Holm/Hoelm = Hoogte/Heuvel

Lolke 02 februari 2017 17:41

Re: Holm/Hoelm = Hoogte/Heuvel

Erik Springelkamp 02 februari 2017 18:37

Re: Holm/Hoelm = Hoogte/Heuvel

Lolke 02 februari 2017 17:35

Re: Eg / *agjo / *ahwō / aqua / = water = zee. Of eiland?

Lolke 02 februari 2017 18:51

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Chamavii 21 oktober 2013 10:52

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Lolke 21 oktober 2013 11:23

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

fons 21 oktober 2013 13:50

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Lolke 21 oktober 2013 16:56

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

fons 21 oktober 2013 19:53

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

hans kreijns 21 oktober 2013 20:18

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Dagobert 21 oktober 2013 21:12

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Weetgierig 21 oktober 2013 23:07

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Weetgierig 21 oktober 2013 23:08

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

fons 24 oktober 2013 17:37

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Dagobert 25 oktober 2013 12:30

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

fons 25 oktober 2013 14:39

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Lolke 25 oktober 2013 14:42

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

fons 25 oktober 2013 15:41

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

burgdal 25 oktober 2013 17:53

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Lolke 25 oktober 2013 19:42

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

fons 25 oktober 2013 22:49

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Lolke 25 oktober 2013 23:17

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

fons 25 oktober 2013 23:33

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

fons 26 oktober 2013 18:17

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Weetgierig 25 oktober 2013 23:42

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

burgdal 26 oktober 2013 19:39

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

fons 26 oktober 2013 18:48

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Lolke 26 oktober 2013 20:18

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

fons 20 oktober 2013 13:31

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Lolke 20 oktober 2013 14:24

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

burgdal 20 oktober 2013 15:37

Alemanisch Biläd Germänia

Weetgierig 20 oktober 2013 19:24

Re: Alemanisch Biläd Germänia

burgdal 21 oktober 2013 07:59

Frisia Ubiquitia

Weetgierig 21 oktober 2013 20:49

Re: Frisia Ubiquitia

Dagobert 21 oktober 2013 21:47

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Ciconia 04 juli 2016 13:15

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Lolke 04 juli 2016 13:59

Re: relatie tussen Astrik en Adalbert

GC 04 juli 2016 17:00

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

MWB 04 juli 2016 18:07

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi - Zuiderzee?

Lolke 04 juli 2016 21:27

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi - Zuiderzee?

Erik Springelkamp 04 juli 2016 22:22

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi - Zuiderzee?

Lolke 04 juli 2016 22:57

De 'kleine Al-Idrisi'

Dagobert 04 juli 2016 23:13

Re: De 'kleine Al-Idrisi'

MWB 04 juli 2016 23:58

Re: De 'kleine Al-Idrisi'

Erik Springelkamp 05 juli 2016 00:10

Re: De 'kleine Al-Idrisi'

Ruud 05 juli 2016 09:50

Re: De 'kleine Al-Idrisi'

RV Burger 05 juli 2016 10:04

Re: De 'kleine Al-Idrisi'

Ruud 05 juli 2016 11:39

Re: De 'kleine Al-Idrisi'

Dagobert 05 juli 2016 10:51

Re: De 'kleine Al-Idrisi'

Dagobert 05 juli 2016 10:39

Fout!! De echte 'kleine Al-Idrisi'

Dagobert 05 juli 2016 12:58

Re: Fout!! De echte 'kleine Al-Idrisi'

MWB 05 juli 2016 13:14

Re: Fout!! De echte 'kleine Al-Idrisi'

Lolke 05 juli 2016 13:26

Re: Fout!! De echte 'kleine Al-Idrisi'

Erik Springelkamp 05 juli 2016 14:11

Re: Fout!! De echte 'kleine Al-Idrisi'

Ruud 05 juli 2016 14:43

Re: Fout!! De echte 'kleine Al-Idrisi'

Ciconia 18 oktober 2021 01:06

Er is een nieuw portolaan gevonden!

Lolke 18 oktober 2021 15:22

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

fons 05 juli 2016 18:32

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Lolke 05 juli 2016 18:41

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

fons 05 juli 2016 18:56

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Lolke 05 juli 2016 19:32

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

fons 05 juli 2016 19:44

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

fons 05 juli 2016 18:39

Re: Tabula Rogeriana, wereldkaart van Al-Idrisi

Jan 26 november 2016 15:00

Re: Portolaan van Pisane

RV Burger 04 juli 2016 22:27

Re: Portolaan van Pisane

Erik Springelkamp 04 juli 2016 23:03

Re: Portolaan van Pisane

RV Burger 04 juli 2016 23:18

Re: Portolaan van Pisane

Ruud 05 juli 2016 20:20

Re: Portolaan van Pisane

MWB 05 juli 2016 21:42

Re: Portolaan van Pisane

Erik Springelkamp 06 juli 2016 00:59

Re: Portolaan van Pisane

Dagobert 06 juli 2016 16:22

Re: Portolaan van Pisane

Erik Springelkamp 06 juli 2016 18:28

Re: Portolaan van Pisane

Ruud 06 juli 2016 20:38

Re: Portolaan van Pisane

Erik Springelkamp 06 juli 2016 22:58

Re: Portolaan van Pisane

Ruud 07 juli 2016 08:45

Re: Portolaan van Pisane

Erik Springelkamp 07 juli 2016 10:00

Re: Portolaan van Pisane

Dagobert 07 juli 2016 11:04

Re: Portolaan van Pisane

Erik Springelkamp 07 juli 2016 12:04

Re: Portolaan van Pisane

RV Burger 07 juli 2016 13:05

Re: Portolaan van Pisane

Vorenus 07 juli 2016 13:40

Re: Portolaan van Pisane

Erik Springelkamp 07 juli 2016 14:27

Slechts één conclusie mogelijk?

Dagobert 07 juli 2016 17:34

Re: Slechts één conclusie mogelijk?

Erik Springelkamp 07 juli 2016 18:12

Re: Slechts één conclusie mogelijk?

Ruud 07 juli 2016 18:47

Re: Slechts één conclusie mogelijk?

Erik Springelkamp 07 juli 2016 18:55

Re: Portolaan van Pisane

Vorenus 08 juli 2016 11:38

Ontwikkeling tot de portolanen?

Dagobert 08 juli 2016 13:16

Re: Ontwikkeling tot de portolanen?

Vorenus 08 juli 2016 13:58

Re: Portolaan van Pisane

Erik Springelkamp 08 juli 2016 13:34

Re: Portolaan van Pisane

Erik Springelkamp 07 juli 2016 13:41

Re: Portolaan van Pisane

Ruud 07 juli 2016 12:56

Re: Portolaan van Pisane

Erik Springelkamp 07 juli 2016 14:01

Re: Portolaan van Pisane

Ruud 07 juli 2016 14:21

Re: Portolaan van Pisane

Erik Springelkamp 07 juli 2016 15:10

Re: Portolaan van Pisane

Erik Springelkamp 07 juli 2016 16:03

Re: Portolaan van Pisane

Erik Springelkamp 07 juli 2016 19:53

Re: Portolaan van Pisane

GerardA 07 juli 2016 22:06

Re: Portolaan van Pisane

Erik Springelkamp 07 juli 2016 23:07

Re: Portolaan van Pisane

Lolke 07 juli 2016 22:15

Theorie en praktijk

Dagobert 08 juli 2016 13:01

Re: Theorie en praktijk - Jakobsstaf

Lolke 08 juli 2016 13:58

Re: Theorie en praktijk - Jakobsstaf

Erik Springelkamp 08 juli 2016 14:30

Re: Theorie en praktijk - Jakobsstaf

Kenau 08 juli 2016 15:24

Re: Theorie en praktijk - Jakobsstaf

Erik Springelkamp 08 juli 2016 17:53

Re: Theorie en praktijk - Jakobsstaf

Kenau 08 juli 2016 22:33

Re: Theorie en praktijk - Jakobsstaf

Erik Springelkamp 08 juli 2016 23:26

Re: Theorie en praktijk

Erik Springelkamp 08 juli 2016 14:06

Re: Theorie en praktijk

Johannes 08 juli 2016 16:11

Re: Theorie en praktijk

GC 08 juli 2016 16:28

Re: Theorie en praktijk

Erik Springelkamp 08 juli 2016 18:34

Re: Theorie en praktijk

Dagobert 08 juli 2016 17:56

Re: Theorie en praktijk

Erik Springelkamp 08 juli 2016 18:55

Re: Theorie en praktijk

Dagobert 09 juli 2016 11:43

Re: Theorie en praktijk

RV Burger 09 juli 2016 12:10

Re: Theorie en praktijk

Dagobert 09 juli 2016 13:12

Re: Theorie en praktijk

Erik Springelkamp 09 juli 2016 02:06

Over de projectie

Erik Springelkamp 09 juli 2016 13:03

Intermezzo: kompas

Dagobert 07 juli 2016 10:51

Re: Portolaan van Pisane

Dagobert 05 juli 2016 10:56

Re: Portolaan van Pisane

RV Burger 05 juli 2016 11:32



Sorry, alleen geregistreerde gebruikers mogen berichten plaatsen in dit forum.

Klik hier om in te loggen