De verschillende Plane Charting methoden
Bij Plane Charting worden opeenvolgende plaatsen relatief ten opzichte van elkaar getekend, zonder rekening te houden met de bolvorm van de aarde.
Daarom zal een omloop om een gebied in het algemeen niet op dezelfde positie op de kaart terugkomen. Bij het toepassen van de Charting zal voor zo'n omloop dus een Cut, een voeg waar een breuk in de continuïteit van de afbeelding zit, gekozen moeten worden waar hij begint en eindigt.
Maar de richtingen waarin en afstanden waarop de opvolgende plaatsen ten opzichte van elkaar liggen kunnen op verschillende manieren bepaald worden.
Geodetic Charting
Hierbij worden de richtingen als het ware op het zicht bepaald, zoals een landmeter dat doet. Of te wel, de richtingen liggen langs de grootcirkels die de plaatsen verbinden. Een rechte lijn op zo'n kaart is dus een grootcircel.
De hoek naar de volgende plaats wordt bepaald vanaf de richting van de vorige plaats. Op de kaart is de hoek tussen de vorige en volgende plaats dus gelijk aan de hoek zoals je die twee plaatsen werkelijk ziet (als ze een toren hebben die boven de horizon uitkomt).
De Noord Richting op zo'n kaart varieert, want de hoek van een grootcircel met de meridianen varieert in het algemeen over de loop van de grootcircel.
De lengte van een stap naar de volgende plaats wordt bepaald uit de afstand over de verbindende grootcircel. Dit is de kortste afstand over het boloppervlak (maar langer dan een koorde, een rechtelijn die de twee plaatsen door de driedimensionale ruimte verbindt.
Cylindric Charting
Cylindric Charting werkt als mechanisme grotendeels gelijk aan Geodetic Charting, behalve dat de richting van de volgende plaats wordt bepaald door de hoek die die richting met het Noorden maakt, in plaats van de hoek met de vorige plaats. In deze methode wijst dus per definitie het Noorden overall dezelfde kant op.
In deze methode maakt het (een klein beetje) uit welke kant de de richting doorloopt. Want de kompasrichting waarin je vanuit de ene plaats de andere ziet, verschilt niet precies 180° met de kompasrichting waarin je vanuit de andere plaats de ene ziet.
Voorbeeld: neem twee plaatsen vlak bij de Noordpool, één op de Greenwich Meridiaan, de andere op de Meridiaan van 90° Oosterlengte. Dan ziet de ene de andere in het Noordoosten, en de andere ziet de ene in het Noordwesten.
Ik had de Geodetic Charting als eerste uitgewerkt, en deze methode van Cylindric Charting was eigenlijk een quick en dirty aanpassing daarvan voor een Plane Charting methode die een cylindriche kaart, zoals een Mercator Projectie, opleverde.
Omdat hij asymmetrisch ten opzichte van twee buren is (alleen de volgende ligt echt op de kompaskoers, de vorige niet) is het eigenlijk een vreemd ding, maar ik heb hem niet verwijderd uit het programma, omdat hij meestal net wat beter uitkomt dan de Compass Charting. Dat komt omdat de Dulcert 1339 kaart de Noordrichting een beetje verdraait van West naar Oost, en dat doet deze Cylindric Charting ook, maar veel en veel minder dan Geodetic Charting.
Compass Charting
Hierbij wordt de richting bepaald door de kompaskoers die men moet varen om in de andere plaats uit te komen. Een route volgens een vaste kompaskoers is geen rechte lijn (grootcircel) op de aardbol, maar een spiraal van pool tot pool, die aan het uiteinde steeds sneller om de pool heen cirkelt en hem nooit bereikt.
Op dit soort kaart is de Noord richting overal gelijk.
De afstand wordt bepaald uit de afstand die men langs die koers moet varen om aan te komen in de andere plaats.
Zo'n koers is symmetrisch: als je terugvaart met de omgekeerde koers, kom je weer in je vertrekhaven aan.
Compass Charting komt overeen met wat normaal Plane Charting genoemd wordt, voor zover daar een standaard voor is. Ik heb hem een eigen naam gegeven, om duidelijk te maken welke methode ik precies gebruik. De methode gebruikt precies de gegevens die een schipper gebruikt bij zijn navigatie. Overigens hoeft hij daarvoor geen kompas te gebruiken, varen op de sterren levert hetzelfde op (afgezien van kompasafwijkingen, wat nog weer een heel ander verhaal is).