Dagobert Schreef:
-------------------------------------------------------
> Nu zou het element ‘burgi’ in Germaanse
> persoonsnamen de betekenis hebben van
> ‘beschermen’. In die zin moet het, zo lijkt
> mij, wel een relatie hebben met het woord
> ‘burg’ in de zin van versterkte plaats. Maar
> toch vreemd dat het dan niet bij mannennamen
> voorkomt.
> Beschermen tegen niet-fysieke bedreigingen is
> misschien wel iets meer ‘vrouwelijk’,
> misschien moeten we dat meer in dit -burg
> verstaan?
Je kan natuurlijk ook denken aan een aloude herberg (het bergen van het leger (heer)), of woorden als bergen (van schepen) of verbergen. Maar dit even terzijde. Ik rijd wel eens door het dorpje Weerselo (marke Dulder) welke bezaaid is met Christelijke straatnamen zoals Abdijweg, Bisschopsstraat, Remigiusstraat etc. etc. Dat is ook niet zo vreemd daar "Het Stift" er gesticht is. In dit plaatsje liggen ook straatnamen als Ittersbergstraat of Lechtenbergerstraat. Na even speurwerk, Itterberg zou van Ida van Nijvel komen (Idaberga, echtgenote Pepijn I) en Lechtenberg van Leutberga (vrouw van Pepijn III). Zodoende begon ik me te verwonderen over de vele "bergen" in de omgeving. Pepijn III overigens zou in Hardenberg (of is het Herdenborch?) een kapel te Nijenstede hebben opgericht (van Wiki);
Quote
Nijenstede zou zijn ontstaan rond het jaar 760. Johan Picardt schrijft dat de Frankische hofmeester Pepijn III in Nijenstede een kapel bouwde. Deze is in 1653 afgebroken.
Kijken we verder in den omgeving dan stuit je al snel op meer "berg" plaatsen waarvan Marienberg, Albergen, Tubbergen voorbeelden zijn. Marienberg (of is het Mariaborch?) lijkt duidelijk gelinkt aan (heilige) Maria en ook Albergen lijkt gelinkt aan (heilige) elfjes! Die verrekte elven weer, zie ook Elfterheurne (Monninkenhof de Lutte). Ook voor Tubbergen heb ik wel eens gelezen dat het een afgeleide zou zijn van een (heilige) vrouwennaam, maar de algemene verklaring zou komen van "te upbergen," wat in mijn optiek toch een beetje een pleonasme zou zijn. Bergen liggen immers altijd up zou ik zeggen....
Veel vrouwen en bergen dus waarbij inderdaad Walburga er ook 1 van zou zijn. In Zutphen staat een Sint Walburgiskerk en ik vind het altijd zo toevallig dat hetzelfde Zutphen ook een 9e eeuwse walburg heeft, zie hieronder.
Maar hetzelfde geld voor Tiel bijvoorbeeld, deze heeft ook een oude ringwalburgt en een Sint Walberga kapittel of het Belgische Veurne (ringwalburg + Sint-Walburgakerk);
Quote
Arnhem: Sint-Walburgiskerk (1315-ca 1579; aanvankelijk in Tiel)
Eigenlijk zijn er meerdere opties voor deze "bergen";
Burgus (Latijns) voor toren, dit zou kunnen aansluiten bij een borg, zie Hunenborg waar ook een toren stond.
Berg voor een geografische hoogte.
Bergen in de zin van beschermen. Zoals de herberg
Borg in de zin van goederen van de koning welke werden beheert door borgleen. Zoals de borgmannen (leenmannen). Borg betalen etc. Borg staan voor (garant staan) etc.
Ik vind het niet zo'n gekke gedachte dat vrouwen als beschermer werden gezien van gebouwen/gehuchten. We kennen het beschreven (mytische) verhaal van Velleda, waarbij eigenlijk al geinsinueerd wordt dat vrouwen zeer hoog in rang konden staan bij de Germanen of anders bij de Nehallenia votiefstenen, zij zal wel beschermer zijn van zee en handel of iets, maar wel beschermend. Misschien slaat inderdaad mijn fantasie op hol, ik zou het ook zeker niet uitsluiten
, maar je moet iets met het begrip "berg." Helemaal in een land als Nederland welke zo plat als een dubbeltje is.
Ik zou zelf wel vermoeden overigens dat de "heidense" bergen (die ik dus ouder zou dateren dan de ingang van het Christendom ca. 800 n.C.) wel echt op bergen slaat (hoogte dus), voorbeelden van heidense bulten zijn een Donderberg of een Woensberg (respectievelijk Donar en Wodan). Ook een Tankenberg (bij Oldenzaal) welke haar naam van Tanneke zou hebben (Anneke Tanneke Toverheks) en misschien ontleend van Tanfana ligt daadwerkelijk op hoogte (75 meter). Echter het beschreven Albergen,Tubbergen of Marienberg dus niet, deze lijken ook Christelijk benoemd. Marienberg en Hardenberg liggen bijvoorbeeld op 10 meter boven N.A.P., en dan houd ik het hoog aan. Tubbergen en Albergen liggen wel in het glooiende landschap maar dit zijn echt geen bergen te noemen (ca. 20 meter). Het nabijgelegen Ootmarsum (7 kilometer van Tubbergen) had ooit een vesting genaamd "Bergfrede," welke wel weer op hoogt ligt (ca. 50 meter met als hoogste punt 78 meter).
Teveel bergen met waarschijnlijk verschillende betekenissen waardoor ik misschien een beetje koekoek begin te raken inderdaad
. Nou ja, voor wat het waard is natuurlijk, en met vriendelijke groet.
1 keer gewijzigd. Laatste wijziging: 16/08/2017 12:01 door Johannes. (
bekijk wijzigingen)