Die archeologische ‘toetsen’ zijn belangrijk en de diverse bronteksten zijn geen ‘streekroman-schrijverij’ geweest. Dat laatste heb ik ook nergens beweerd.
Ik heb er op gewezen dat de archeologie heel sterke aanwijzingen geeft dat het gebied ten noorden van de weg Maastricht - Bavay - Boulogne vrijwel onbewoond is geweest, ongeveer vanaf midden derde eeuw tot de late vierde eeuw.
Dat geldt ook voor het villa-landschap ten noorden van Tongeren. Misschien niet helemaal ontvolkt, maar zeer gedecimeerde activiteit.
Zelfs in het gebied tussen Heerlen en Xanten is geen enkele vierde eeuwse nederzetting bekend.
Het Cananefaatse gebied was leeg (hier zou ook vernatting een oorzaak kunnen zijn). Op het Insula Batavorum zijn nog wat vierde eeuwse vondsten rond Nijmegen bekend, maar dat is dan ook alles.
------------
Terzijde:
Het lijkt een optie om een verband te leggen met de bestuurlijke hervorming die wel wordt toegeschreven aan Diocletianus in 293 en een campagne van Constantius I Chlorus (295/297?) tegen de Franken in het noorden van Gallië (aanhangers van Carausius en Allectus). Heeft hij het gebied ‘schoongeveegd’?
Is het gedeelte van Germania Secunda ten noorden van Maastricht - Bavay een strikt militaire zone geworden?
-------------
Om Oudenburg op te voeren als ‘bewijs’ dat (kust-)Vlaanderen niet ontvolkt was vind ik niet terecht. Het gaat daar tenslotte om een militaire site. Ook langs Rijn, Waal en Maas zijn vondsten met laat-Romeins militair karakter bekend.
Van Kortrijk weet ik te weinig om daar iets over te zeggen.
Maar met Oudenburg, Kortrijk (en ook Doornik?) zitten we ook in Belgica Secunda en niet in Germania Secunda. Ik ben misschien niet helemaal duidelijk geweest door het hele gebied ten noorden van de weg tot aan Boulogne te noemen.
Maar ook Tongeren levert geen tegenargument, het gaat om het gebied ten noorden ervan.
En we zoeken naar foederati en dus naar inheemse bewoning, daar waar die foederati vandaan zouden moeten komen. En van die inheemse bewoning is archeologisch ‘geen’ spoor te bekennen. Dus blijft mijn vraag overeind: waar kwamen die foederati (in de vierde eeuw) dan vandaan?
Groet,
Dagobert
Science: An orderly arrangement of what at the moment seem to be facts.