De Engelse wikipedia over de Chauken zit vol met (zeer waarschijnlijk) foute beweringen.
Quote
All of these peoples (Chauci and the related Frisians, Saxons, and Angles) shared a common material culture, and so cannot be defined archaeologically.
Van Angelen en Saksen is bij mijn weten geen melding in dezelfde periode als dat er Chauci vermeld worden. Ik wil de vermelding van Saksen door Ptolemaeus als onbevestigd classificeren.
En er is wel enige archeologische differentiatie, al weten we niet of dat aan stamlidmaatschap gekoppeld is.
Er is de Oost-West differentiatie rond de Eemsmonding, maar er is ook een archeologisch verschil naar het Oosten toe, waar bij de Elbe de algehele cultuur meer militant lijkt te zijn, met grotere nederzettingen en meer prestigieuze graven, soms speciaal voor mannen.
In de 19e eeuw wordt dit gebied dan ook aangewezen als het kerngebied van de Germanen, want die moeten als groot volk natuurlijk van machtige krijgers afstammen en niet van verspreid levende boeren zoals ten Westen van de Weser en ten Noorden van de lössgronden het archeologische patroon is.
Ik vind het wel opvallend dat de Chauken zowel vermeld worden tussen Weser en Elbe, waar de krijgercultuur archeologisch zichtbaar is, en tussen Weser en Eems, met de 'Noordwestgermaanse' levensstijl.
Quote
The Chauci originally centered on the Weser and Elbe, but in c. AD 58 they expanded westward to the River Ems by expelling the neighboring Ampsivarii, whereby they gained a border with the Frisians to the west.
Dit lijkt me rijkelijk buiten de reikwijdte van de bronnen te gaan. Er is weliswaar sprake van verdreven Ampsivarii, en die zullen gezien hun naam wel langs de Eems geleefd hebben, maar de Eems is vrij lang en de bronnen spreken niet over de monding. Al aan het begin van de 1e eeuw AD worden Frisii en Chauci vermeld bij militaire operaties langs de kust, en geen Ampsivarii, en deze bronnen lijken er toch op dat Frisii en Chauci langs de kust aan elkaar grensden, met Chaucii bij de Eemsmonding. De Ampsivarii zullen dan het Eemsgebied in de buurt van de bovenstroom van de Vecht bewoond hebben, wat hen bij verdrijving naar het Zuidwesten direct in de Romeinse grenszone gebracht zal hebben. Tussen kwelderkust en binnenland stroomt de Eems door een uitgebreid veengebied dat zich eind eerste millennium BC al sterk uitgebreid had en behoorlijk dunbevolkt was. Westerwolde was al 200 BC verlaten omdat het door het veen al te geïsoleerd raakte. Pas ten Oosten van Twente was er denk ik wat meer bewoning op de gasten.
Overigens betekende het droevige lot van die verdreven Ampsivariërs niet het einde van de stam, want hun naam duikt eeuwen later nog op. Het zal misschien om een deel-clan gegaan zijn en niet om een heel volk.
De Engelse wikipedia over Ampsivarii volhardt echter in het verhaal over de monding van de Eems.
[
en.wikipedia.org]
Quote
Reconstruction of the location of other tribes in the area places the Ampsivarii at the lower Ems. In fact at least two modern cities are names after the Ems there: Emden (German) and Emmen (Dutch).
Dit is echte onzin.
Emden komt van Amuthon, de monding van de Aa (in dit geval van de Ehe in de Eems). Aa is een algemeen woord voor waterstroom. Er is ook een Wester-Emden in de monding van de Fivel. Namen van zijstromen (uit het centrale woldland) van de Fivel zijn niet overgeleverd daar die stromen door de ontginning verdwenen, maar een goede kans dat daar ook wel een Aa was. Zelfs de Hunze is in historische documenten wel als Aa aangeduid; het was kennelijk naast een specifieke, ook een algemene riviernaam die op allerlei plaatsen gebruikt werd voor de lokale stroom.
En Emmen heeft helemaal geen verband met de Eems, en al zou Emmen nog wel relatief dicht bij het woongebied van de Ampsivarii gelegen kunnen hebben, de etymologie is volstrekt duister. De plaats is overigens al sinds mensenheugenis bewoond, zoals alle mooie brede toppen van de Hondsrug.