Re: Munten en de 'echtheid' van 1040

Ruud Schreef:
-------------------------------------------------------
> Het zou voor ons wel fijn geweest zijn
> als ze [kaarten] al vijfhonderd jaar eerder hadden bestaan.
> Voor onze discussie zijn de kaarten uit de 16e
> eeuw op zich niet interessant, behalve dan dat
> daarop te zien is dat Groningen toen bij Frisia
> hoorde.

En over welk Frisia hebben we het dan? Wel, dat vermeld Jacob netjes in het bijschrift van de kaart.



(rechtsklik - afbeelding bekijken, geeft de hoge resolutie)

De tekst is in Latijn, Nederlands en Frans weergegeven. Het Nederlands is voor iedereen hier goed te lezen.

Het Vriesland van deze kaart omvat het gebied

Quote
Jacob van Deventer
tussen de monding van de IJssel en de Eems, met Oostergo, Westergo, Zevenwouden, de vermaarde Stad Groningen en haar Ommelanden, zeer rijk aan weiden en beesten, met menigten van dorpen en woningen boven andere landen versiert. Daar bij ook de landen van Overijssel gevoegd zijn met Drent ende Twent. Die welke alle te gader des alderdoorluchtigste Roomse Keizer Karel de Vijfde erfelijk onderdanig geworden zijn, en in alle welvaart daar onder prosperen.

Dit was vanuit de Habsburgse regering gezien samen het gouvernement Friesland, dat samen onder één Stadhouder viel.

Nota bene "de stad Groningen met haar Ommelanden", dus niet Groningen hoort bij die landen, nee, die landen horen bij Groningen.

Maar dat is dus allemaal de situatie van na 1536, die staatskundig helemaal omgegooid was ten opzichte van die in de Middeleeuwen.

> Dat Groningen zelfs een Friese oorsprong
> had was ook de mening van twee van haar
> geschiedschrijvers uit die tijd (ca. 1500):
> Wilhelmus Frederici en Sicke Benninge, die
> onafhankelijk van elkaar tot die conclusie kwamen
> (Groningen 1040 hoofdstuk 12).

Waarin Sicke Benninge de Friezen van de Trojanen laat afstammen, om de geloofwaardigheid van de oude geschiedenis van deze werken maar eens aan te tonen. Voor de gebeurtenissen uit hun tijd - 15e en vroege 16e eeuw - zijn dit goede bronnen, maar van het verdere verleden hadden deze heren geen kaas gegeten.

> Ik heb nu ook naar de kroniek van Bloemhof
> gekeken.

En alweer met je neus gekeken, hoewel de index je naar de juiste plaats had kunnen wijzen.

Menko [34] en [35] heeft het duidelijk over Friezen in conflict met Groningers rond 1250. Dit zou een onzinnige formulering zijn als Groningers zelf Friezen waren.

In eerdere conflikten die beschreven zijn in de kroniek nemen allerlei partijen deel, binnen en buiten Frisia, aan beide zijden, en daar is dan ook zelden sprake van 'Friezen' als partij in het conflict, behalve wanneer het om Friezen van de overkant van de Lauwers gaat, daar wordt het voor de Fivelgoër abten toch een soort buitenland.

Emo [81], 1231, het begin van de 30 jarige oorlog tussen Eenrum en Uithuizen over het eiland. Waarschijnlijk ging het om een nieuw ontstane strandwal voor de kust ter hoogte van de huidige Noordpolder, die zowel redelijk goed toegankelijk was vanuit Eenrum als vanuit Uithuizen, en door een zeegeul gescheiden van het vasteland. Ik sprak een paar jaar geleden een geoloog die via C14 datering van schelpen het bestaan van deze bank en zeegeul in de 13e eeuw had vastgesteld.

Dit conflict tussen Eenrum en Uithuizen werd voorgelegd aan de gezworen rechters van de Upstalboom. Dezen kozen partij voor Uithuizen, maar Eenrum legde zich niet bij deze beslissing neer. 'Het hele land Fivelgo' koos actief partij voor de uitspraak van de gezworenen, maar de Groningers, 'die niets met de zaak te maken hadden', steunden Eenrum. Fivelgo had dus met de zaak te maken door haar lidmaatschap van de Upstalboom, de Groningers hadden daar niets mee te maken.

Verder worden als deelnemers in het conflict aan de kant van Fivelgo en Uithuizen genoemd de Drenten, Vredewold en Drenterwold. Eenrum en de Groningers konden rekenen op steun van de inwoners van Humsterland, Middag en Marne, en op 'een groot aantal strijders van de overzijde van de Lauwers en van allerlei andere plaatsen'. De partij van de Eenrumers wordt verder vooral Hunsingo genoemd.

> Maar Van Deventer tekent het
> dichtstbijzijnde stukje Drente in het zuiden bij
> Hoorn en Essen.

Objection, irrelevant.

Weer gezeur op grond van een niet relevante kaart.

> Alles overziend kom ik weer tot de conclusie dat
> Groningen een Friese stad is.

Daarvoor heb ik geen enkel deugdelijk argument gehoord, behalve de persoonlijke overtuiging van een zekere Ruud.

Op het verdere afzeiken van mensen die het niet met hem eens zijn wil ik hier verder niet ingaan.

Wel wil ik nog een nieuw aspect in de discussie inbrengen, namelijk de taal: in Groningen sprak men geen Fries, maar, laten we het maar Nederduits noemen. De oudste Nederduitse documenten uit de stad dateren uit de 14e eeuw, terwijl in de Ommelanden in de 14e eeuw nog Fries werd gesproken, en geschreven. [Duizend jaar Gronings taallandschap, H. Feenstra].

Hierin vinden we ook de oproep, in het Fries, vanuit het waterschap De Drie Delfzijlen en de Acht Zijlvesten om te strijden - hen te doden - tegen de Drenten van het Go (Gha) die de dijken hadden doorgestoken. Het gaat hier om de dijken langs de borgsloot die Noorddijk, Engelbert, Middelbert en Zuidbroek van Fivelingo scheidt. De pastoors van Siddeburen, Schildwolde, Slochteren, Scharmer, Garmerwolde, Zuid- en Noordwolde en Bedum hebben deze oproep allemaal gezegeld.

Quote

Ak forthma wer ther eng mon, hauding jefta menetemon in enga thorpe jefta up enga huse fon Thriantum bygripen, tha klocka an to slan jefta tha bekana up to stekana and thiu menete gader to hlapane an da urweld to kelane

.

"Ook voorts wanneer er enig man, hoofdeling of inwoner, in enig dorp of op enig steenhuis door de Drenthen gegrepen wordt, dan moet de klok worden geslagen of de vuurbakens aangestoken en moet de gemeente samenkomen en de gewelddaad wreken".

In Drenterwolde wonen in 1385 dus - niet heel verbazingwekkend - mensen die Drenten worden genoemd door hun Friese buren. En Drenterwolde hoort bij, en is ontgonnen vanuit het Gorecht. Dat Drenterwolde loopt in het Noorden tot aan de Beijumer Zuidwending, die weer in het verlengde ligt van de Noordgrens van de Groninger stadstafel.