Saksen, hun 'uitvalsbases'

Upbergen Schreef:
-------------------------------------------------------
>
> Voor mezelf gaat de vuistregel gelden dat Saksen
> zich verhouden tot Franken als kikkers tot padden,
> salamanders tot hagedissen, Noormannen tot Hunnen,
> watergeuzen tot bosgeuzen of mariniers tot
> commando's: De Saksen lijken amfibisch aangelegd
> en de Franken minder, of misschien was dat voor
> buitenstaanders juist het onderscheid voor de
> soortaanduiding. Ze hoefden de Rijn ook niet over
> te steken, ze voeren er gewoon omheen

Als de Saksen in de bronnen verschijnen (midden 4e, neergezet als piraten), dan zijn de Franken hen al ongeveer een eeuw voorgegaan (midden 3e).
Bij de eerste vermeldingen gaan de Saksische piraten vrijwel steeds vergezeld van Frankische collega’s. Geen enkele bron geeft ook maar een hint op grond waarvan de Romeinen in die tijd onderscheid maakten tussen de Saksen en de Franken.
Bij meerdere bronbesprekingen heb ik aangegeven dat de ontwikkeling die zich volgens mij voordoet met betrekking tot de benaming ‘Franken’, ontbreekt bij de benaming ‘Saksen’. Of misschien beter uitgedrukt: bij de naam 'Saksen' voltrekt zich dat pas heel laat (in de achtste eeuw).

>
> Hypothetische uitvalsbasis: Noord-Duitse/Deense
> laagvlakte rond de benedenlopen van de Eems, Weser
> en Elbe.
>
> Hypothetische doelen: Benedenlopen van de Trent,
> Great Ouse, Thames (Britannia), Somme, Schelde
> (Belgica II), Maas en Rijn (Germania II). Ongeveer
> de door de Sint-Ignatiusvloed getroffen gebieden.

Een uitvalbasis beschouw ik als een plek vanwaar je ‘uitvallen’ doet en na afloop ook weer terugkeert.
Laten we - for the sake of argument - gemakshalve aannemen dat er wat lieden zijn met een thuisbasis in de omgeving van Cruxhaven in de Elbemonding. De gemeenschap aldaar in de vierde/vijfde eeuw zal in hun levensonderhoud hebben voorzien met wat veeteelt, misschien wat landbouw, visserij en ze verdienden wat 'centjes' bij dankzij wat handel. Ik stel me voor dat de handelswaar zou kunnen bestaan uit wollen stoffen, bont, vis, schaal- en schelpdieren, vlees, barnsteen, … Een deel van hun afzetgebied zal bestaan uit de binnenlanden waar de lieden behoefte hadden aan kustproducten en weer andere producten in ruil te bieden hadden. Enfin, standaardpraktijk lijkt me. Handel drijven met andere nederzettingen aan de kusten in de buurt, ligt m.i. niet zo voor de hand. Daar zitten ze met dezelfde producten in hetzelfde schuitje. Maar, zoals dat gaat met nieuwsgierige mensen, op zeker moment ontdekt men dat bepaalde producten in kustgebieden verderop minder voorradig zijn en wel gewild. Er ontstaan handelscontacten over lange afstanden over water. Die waren er in de vierde/vijfde eeuw natuurlijk al van oudsher.
Dat soort handel houdt niet in dat je ’s-morgens in Cruxhaven op een bootje stapt en verwacht dat je bij het avondeten weer bij de familie aan tafel kunt aanschuiven.
Cruxhaven is dan absoluut niet meer zo’n type uitvalsbasis.

Hoe lang bleven die lieden van huis? Waar verbleven ze in de tussentijd? (Zo ik dat zie was dat echt niet dag in dag uit kamperen op je bootje.) Kwamen ze überhaupt nog wel terug? Met wat voor producten gingen ze ver van huis? Verkregen ze onderweg andere waren waarmee ze verder handel dreven? Waren er langs de kusten nederzettingen waar dit soort handelslieden zich in concentraties ophielden? En zich mogelijk ook min of meer semipermanent vestigden? Er zullen ongetwijfeld lieden onderweg overlijden die volgens hun eigen riten begraven werden. Er ontstond gebrek aan mankracht. Namen ze onderweg nieuw ‘personeel’ aan? Ik denk dat dat wel noodzakelijk was. Zo ontstonden m.i. zowel aan land als op de boten gemengde gezelschappen. In eerste instantie bij de handelsactiviteiten en even zo goed bij de gelieerde activiteit van piraterij. Hoe sterk was dan nog de binding met de oorspronkelijke uitvalsbasis? Met andere woorden … valt het te verdedigen dat de Saksische piraten die opdoken aan de Gallische kusten, bij de mondingen van Somme, IJzer en Schelde (en bij de Engelse kusten) lieden waren uit Sleeswijk-Holstein??????

>
> Zoals je begrijpt ben ik dan ook benieuwd naar de
> Saksische scheepvaart

Ja, dat was (en ben) ik ook. Ik heb het nodige materiaal verzameld, maar wanneer ik aan verwerken toekom … kan nog wel even duren.


Groet,
Dagobert

---

Science: An orderly arrangement of what at the moment seem to be facts.