Ik liep toevallig nog tegen een aardige taalkundige kleinigheid aan met betrekking tot Westerwolde.
Er ligt daar een reeks plaatsen, Vlagtwedde, Onstwedde, Wedde, en Winsewida als oude naam voor Winschoten. Wedde betekent bos, hout, als in Engels wood, Fries wijt, en Widukind, waarbij we dit woord in het Nederlands zijn kwijtgeraakt: woud hoort bij wold en wâld, een moeraswildernis in de Lage Landen.
Winschoten, oude naam Winsewida, weide-bos, en uitlopers Westerlee en Heiligerlee, lagen dan aan het uiteinde van deze bewoning op de droge gasten van Westerwolde, en hoorden bij het bisdom Osnabrück, en aanvankelijk natuurlijk ook bij het 'Saxische' Westerwolde.
Maar toen de veenontginningen van het Friese Reiderland (bisdom Münster) dit 'eiland van Winschoten' bereikten, kwam het staatkundig in Friese sferen en werd het met de omliggende plaatsen een 'vijfdedeel' van Reiderland. De naam Winschoten heeft dan ook een Friese achtergrond: -schoot is Fries voor een beboste droge landtong die in het veen uitsteekt, met win- weer voor weide. Terwijl op de meeste plaatsen langs de Waddenkust de droge zandgronden op de grens 'Saksisch' bleven, met de Friezen tot aan de rand in het laagland, zijn de Friezen hier een beetje op het droge geschoven. Of wellicht ging het zoals in de Stellingwerven waar de Drenten zich uit onvrede met de Bisschop bij de Friezen aansloten. Maar die Stellingwervers bleven Drents praten, terwijl Winschoten een Friese naam kreeg.
De kerk van Winschoten was van de abdij van Corvey, maar die hadden de rechten hierop aan de familie Addinga verpacht, een Fries hoofdelingengeslacht dat zich vanuit Reiderland in Wedde had gevestigd. Deze Addinga's waren niet populair bij de bevolking, en de Stad Groningen heeft in de 15e eeuw tijdens een opstand de Addinga's verjaagd en de overheidsrechten overgenomen. Zoals ze ook de overheidsrechten in het Oldambt verworven hadden door de Gockinga's in Zuidbroek te verslaan, ook met steun van de vrije boeren.
Toen de Dollard-inbraken Reiderland van de kaart veegden, werd het vijdedeel bij het Oldambt gevoegd, en Winschoten is langzaam uitgegroeid tot de hoofdplaats van Oost Groningen.
