Erik Springelkamp Schreef:
-------------------------------------------------------
> De oorspronkelijke veenkussens waren bol, min of
> meer onafhankelijk van het oorspronkelijke
> onderliggende profiel, want de waterspiegel in het
> veen trok het profiel eerst vlak en door de
> sponswerking het hoogst in het midden. Vanuit het
> midden stroomden er dan riviertjes naar de kanten,
> die werden gedefinieerd door de plaatsen waar het
> water vrij kon wegstromen.
>
> Bij het ontginnen ontstonden dan holtes in het
> veen waar het water dan niet meer uit kon
> ontsnappen langs de oorspronkelijke afvoerroutes,
> omdat die in het algemeen over oeverwallen in de
> ondergrond liepen, want die veenkoepels waren
> begonnen in holtes waar het water in het begin al
> niet goed uit kon lopen. Het midden en hoogste
> punt van de koepel lag dus in het algemeen boven
> het diepste punt in de ondergrond.
Daar waar nu meren liggen?
> Dan moest er een nieuw ontwateringskanaal gegraven
> worden naar buiten dat vaak haaks stond op de oude
> natuurlijke waterlopen, en dat liet de
> stroomrichting in die oude riviertjes dan vaak
> omkeren.
Dat is intressant en moet ik even in gedachten houden. Maar vooral daar verder op in te gaan... Er is een nog oudere kaart van Friesland dan die uit 1718 van Schotanus, dat is namelijk de Mercator kaart uit 1585. Waarvan hieronder een uitsnede. En had ik daar nu maar eerder naar gekeken....
Onder Oudega is wel een meer, maar de meren bij Grou zijn er nog niet getekent. Dat is een goeie duiding dat die er ook nog niet waren! Want de kaart is akelig nauwkeurig, kijk maar hoe op deze kaart de dorpjes Raard/Rauwert, Friens/Freens en Grou/Grauwergae op 1 lijn liggen. Dat komt overeen met de werkelijkheid.
Goed is te zien hoe de Boorne niet meer bij Raard in de Middelzee uitmond maar slingerend zich een weg baant naar Leeuwarden en pas daar uitmond op het relikt van de Middelzee.
Het water onder Oudega heeft herkenbaar de Drait bij de beide "Dragt"-ens en aan de andere kant 2 andere riviertjes waarvan ik denk dat het de Geau is en de Kromme Ee.
Dus de Kromme Ee stroomde daadwerkelijk naar de huidige Drachtster Wijde Ee.
De gedachte dat het niet strikt noodzakelijk was dat de Drachtster Wijde Ee ook een uitstroom van natuurlijke oorsprong moest hebben wordt niet bevestigt door de getekende verbinding via Eernewoude, Wartena, Leeuwarden waar het water vervolgens samen met de Boorne verder gaat bij Warstiens. Duidelijk is wel dat er hier "iets" van niet natuurlijke oorsprong is, want ik heb een rivier nog nooit een kruising zien hebben
Affijn, de stelling was dat de Kromme Ee naar het oosten stroomde en dat wordt zeker niet ontkracht door de Mercator kaart. In tegendeel.
Groeten, Lolke
1 keer gewijzigd. Laatste wijziging: 13/10/2021 21:55 door Lolke. (
bekijk wijzigingen)