Re: Project Saksen (vervolg)

Lolke Schreef:
-------------------------------------------------------
>> Ter afsluiting kijken we nog even naar de
>> inscriptie uit Stobi/Drenovo (bron nr. 6). De
>> overwinning van Theodosius comes op de Saksen die
>> hier gememoreerd werd, verwijst dus mogelijk ook
>> naar Batavia.
>
> Hoeveel speculatie is dat voor bron 6?
>
> En eigenlijk vind ik de connectie Batavia en
> Saksen in bron 9 ook wel behoorlijk speculatie.

Bronnen vertellen nooit het hele verhaal. Soms is dat, om wat voor reden dan ook, opzettelijke weglating. Soms uit slordigheid, of omdat een auteur bepaalde details niet belangrijk vond.
De kunst is om de gaten zodanig in te vullen dat er een logisch narratief ontstaat, terwijl de bronnen zo min mogelijk ‘geweld’ wordt aangedaan.
En volgens mij zal er altijd enige speculatie bij komen kijken, al moeten de stappen in de redeneringen zo goed mogelijk onderbouwd worden.

Overigens heb ik al lang in de gaten dat ik nog niet zo gemakkelijk klaar ben met Ammianus Marcellinus, zoals ik dacht. Ook ben ik er achter dat ik de uitwerking van bron 9, de Lofrede op Theodosius I deels moet herzien. Misschien moet ik ook wel een deel van het betoog overhevelen.
Ik ben al weer flink bezig geweest met de chronologie bij Ammianus. Die is best lastig, want zijn verhaallijn is zelden lineair. Om het eenvoudig uit te drukken … hij springt nogal heen en weer in de tijd.
Ook heb ik nog een bron gevonden die mijn betoog op een zeker punt iets meer ondersteunt.

>
> Gezien bron 29 waarin de Saksen wel heel duidelijk
> verbonden zijn met de Betuwe, is het wel
> aantrekkelijk om dat verband ook te willen zien in
> andere bronnen. Maar is bron 29 niet gewoon
> voldoende? Dat hoeft niet nog een keer bevestigd
> te worden door speculatie. Nou ja, volgens mij
> dan. Wellicht ziet Dagobert en anderen dat toch
> weer anders.

Bron 29 (Historia Nova van Zosimus) is nogal verwarrend en in mijn ogen zeker niet voldoende. Deze auteur staat in tijd te ver af van de gebeurtenissen waar het hier om gaat. Dat betekent dat er per definitie andere bronnen tussen moeten zitten, waaruit Zosimus geput heeft. Zijn die bronnen aan te wijzen? Heeft Zosimus correct doorverteld, of heeft hij er nieuwe elementen aan toegevoegd? Of er elementen uit weggelaten? Elementen gewijzigd?

Zover ik het nu kan overzien zijn er slechts 4 bronnen die Saksen met Batavia kunnen verbinden, die voldoende contemporain zijn om ze ‘autonoom’ te kunnen noemen.
- Hiëronymus (Chronicon)
- Pacatus (Lofrede op Theodosius I)
- Ammianus (Res Gestae)
- Orosius ( Historiae Adversus Paganos ) Autonoom? Of toch gebaseerd op Ammianus?

Vier andere bronnen staan in tijd te ver af van de gebeurtenissen en moeten derhalve met de nodige omzichtigheid behandeld worden, ten aanzien van gebeurtenissen in de vierde eeuw:
- Zosimus (Historia Nova) Gebaseerd op …?
- Cassiodorus (Chronica) Gebaseerd op Hiëronymus? Orosius?
- Jordanes ((Historia) Romana) Gebaseerd op Hiëronymus? Orosius?
- (Pseudo) Fredegarius (Fredegar-Kroniek) Gebaseerd op Hiëronymus.

Nog een bron vergeten?

Een en ander hangt ook samen met de vraag of we accepteren dat de plaatsaanduiding Deuso[ne] geëvolueerd is tot het Noord-Brabantse Diessen. Of was het misschien een waternaam, geëvolueerd tot Dieze.

Er valt nog veel te (her)onderzoeken .


Groet,
Dagobert

---

Science: An orderly arrangement of what at the moment seem to be facts.