Natuurlijk houdt het verhaal over de Saksen niet op bij 700 AD. Je zou zelfs kunnen zeggen dat het aantal bronnen waarin de Saksen voorkomen dan explosief begint toe te nemen.
En een van de vroegste en belangrijkste bronnen in de 8e eeuw is Beda.
Maar hij valt dus in principe buiten het tijdperk waarbinnen ik ALLE bronnen wil bespreken.
Dat neemt niet weg dat ik Beda nog wel eens nauwgezet wil gaan bekijken. Omdat ik dat nog niet heel uitgebreid gedaan heb, is het volgende een beetje losjes uit de pols (!!).
Het heeft volgens mij niet zoveel zin om die ene passage er uit te lichten. Er zijn meer ‘soortgelijke’ passages, waarin Beda als het ware ‘thuislanden’ aanwijst voor de volken die zijn ‘Engelsen’ hebben gevormd.
Dat heeft niemand voor hem gedaan. En hij heeft het feitelijk over gebeurtenissen die zich 300 jaar voor hem hebben afgespeeld. Er is voor zijn
Origo gentis geen enkele bron aan te wijzen. Dus moeten we ons afvragen hoe hij tot die afstammingsgeschiedenis is gekomen.
Ergens is het m.i. niet zo gek om Beda’s verhaal te vergelijken met de zogenaamde
Trojamythos voor de Merovingen. Elk volk had (heeft) behoefte aan een herkomstgeschiedenis.
Zonder bronnen waar Beda op heeft kunnen bouwen, moeten we er ernstig rekening mee houden dat hij op z’n minst deels een mythe heeft geconstrueerd.
Over het algemeen is Beda mededeelzaam over de bronnen van zijn informatie. Niet altijd even helder, maar toch. En de bronnen die hij aangeeft kennen we ook, het zijn geen verloren gegane bronnen. Voor deze herkomstgeschiedenis tasten we in het duister.
Het lijkt mij op z’n minst erg verstandig om Beda op het punt van de herkomst van zijn ‘Engelsen’ met grote omzichtigheid te benaderen. Er kan sprake zijn van een ‘bijzondere agenda’ van waaruit hij een deel van de geschiedenis wil inkleuren. Ook informatie uit ons bekende bronnen heeft Beda soms een andere kleur gegeven (zoals Gildas).
Maar zoals gezegd … ik ben er nog niet aan toe om Beda heel nauwgezet te bestuderen.
Dus wat let je?
Groet,
Dagobert
Science: An orderly arrangement of what at the moment seem to be facts.