Re: Frisia en de handel

Erik Springelkamp Schreef:
-------------------------------------------------------
>
> Stavoren, Medemblik en Domburg zijn misschien de
> enige handelsplaatsen binnen Frisia in de vroege
> ME?
>
> Maar na die vroege ME lijkt Frisia toch de boot te
> missen bij het ontstaan van rijke handelssteden.
>
> Hamburg, Bremen, Groningen, Deventer, Tiel,
> Utrecht, Zwolle, Kampen, allemaal niet-Friese
> rijke handelssteden die varen op de voormalig
> 'Friese handelsroutes', met hun toegang tot de zee
> dwars door de Friese landen.

Misschien sla ik de plank mis, maar na enige overdenkingen kwam ik uit bij het ontstaan en bestaan van de Hanze.
Ik begeef me hoe dan ook op glad ijs, want ik heb me nooit echt in de Hanze verdiept en als ik nu de Wikipedia in meerdere talen afstruin, dan heb ik ook de indruk dat het hele ontstaan en de vroege periode van de Hanze nogal in nevelen is gehuld.

Ik denk het zo in hoogste concentratie te kunnen samenvatten:

- Ergens midden 12e zou er een soort handelsbond ontstaan zijn vanuit Lübeck. Een echt startmoment is niet te duiden. Deelnemende vestigingen / “steden” / regio’s blijven zeer onduidelijk.

- Ongeveer sinds het midden van de 13e ontwikkelde deze handelsbond zich naar een stedenbond.

- Deze stedenbond heeft vanaf midden 14e een bloeitijd (en grootste uitbreiding?).
Sommige steden noemen zich op zeker moment een Hanzestad, maar zijn dat eigenlijk nooit geweest. Zo zou Hindelopen vanaf 1368(?) wel een overeenkomst hebben gehad met de Hanze, maar geen lid van de bond zijn geweest.
Stavoren zou in 1385 lid van de bond zijn geworden, maar ik kwam ook het jaartal 1285 tegen. (??)
Groningen zou pas vanaf 1422 lid zijn geworden, dankzij een verbeterde vaarverbinding naar de Noordzee.

Ik vraag me af of in de vroege ontwikkeling van de Hanze niet een afspiegeling is te zien van de constatering die je doet, dat na vroege ME Frisia de boot gemist lijkt te hebben bij het ontstaan van rijke handelssteden.
Is er ooit een Hollandse stad lid van de Hanze geworden? En in Friesland alleen Stavoren tamelijk laat?
De Hanzesteden aan de voormalige Zuiderzee waren, m.u.v. Stavoren, Gelders.

>
> Komt dat doordat deze steden onder heersers met
> goede betrekkingen met de Keizer hun privileges
> kregen, terwijl graven in Frisia nauwelijks meer
> hun gezicht konden laten zien?

De Hanze is misschien te laat om als argument te gebruiken, maar de reden die je hier suggereert ben ik wel ergens tegengekomen als verklaring dat er helemaal geen Hollandse steden tot de Hanze toetraden.
Maar misschien miste Holland ook de boot omdat de meest gebruikte vaarroute vanaf de Duitse bocht naar Vlaanderen (en Engeland/Londen) via de binnenvaart verliep?
(Noordzee --> Zuiderzee --> rivieren --> Zeeland --> Noordzee)
Maar als dit al zo was, dan is dit geen verklaring voor het ontbreken van handelsnederzettingen (‘steden’) in Friesland.


> In de 11e eeuw zijn
> in Hunsingo (Winsum) en Fivelgo
> (Garrelsweer/Merum/Loppersum) door de bisschop van
> Bremen als graaf nog wel pogingen gedaan
> handelssteden te vormen, maar dat sloeg niet echt
> aan.

Pogingen om Groningen dichter bij het water van de Noordzee en Eems te krijgen?


Groet,
Dagobert

---

Science: An orderly arrangement of what at the moment seem to be facts.