Strabo en de Rhenus

Om de 'Traiectum discussies' wat te ontlasten wil ik hier wat verder kijken naar de Rhenus bij Strabo.

Het meest aangehaalde citaat uit Strabo komt uit boek IV.3:

So then, both this river [Rhenus] and the Sequana encircle somewhat of territory within their windings, but not so much as that. Both rivers flow from the southern parts towards the north; and in front of them lies Britain, which is near enough to the Rhenus for Cantium, which is the eastern cape of the island, to be visible from it, though it is slightly farther off from the Sequana.

Hij zegt hier kennelijk dat vanaf de (monding van de?) Rhenus Cantium (Kent) gezien kan worden.

Strabo heeft het naast dit citaat nog veel vaker over de Rhenus.
Een interessant citaat is het volgende uit boek IV.5 waar het Britse eiland beschreven wordt::

There are only four passages which are habitually used in crossing from the mainland to the island, those which begin at the mouths of the rivers — the Rhenus, the Sequana, the Liger, and the Garumna. However, the people who put to sea from the regions that are near the Rhenus make the voyage, not from the mouths themselves, but from the coast of those Morini who have a common boundary with the Menapii. (On their coast, also, is Itium, which the Deified Caesar used as a naval station when he set sail for the island.

Hier staat toch duidelijk dat de oversteek vanaf de Rhenus niet vanaf de mondingen van de Rhenus zelf gemaakt werden. Kennelijk zakte men eerst langs de kust af tot Portus Itius waarvan algemeen verondersteld wordt dat het vlakbij Gesoriacum (Boulogne-sur-Mer) gelegen moet hebben (mogelijk bij Wissant) aan de kust bij de Morini.

Deze beschrijving laat als opties nog open dat Strabo met de Rhenus dus de Rijn of de Schelde bedoelt.

Ook in boek IV.5:

Britain is triangular in shape; and its longest side stretches parallel to Celtica, neither exceeding nor falling short of the length of Celtica; for each of the two lengths is about four thousand three hundred — or four hundred — stadia: the Celtic length that extends from the outlets of the Rhenus as far as those northern ends of the Pyrenees that are near Aquitania, as also the length that extends from Cantium (which is directly opposite the outlets of the Rhenus), the most easterly point of Britain, as far as that westerly end of the island which lies opposite the Aquitanian Pyrenees.

Met 'its longest side' kun je hier volgens mij moeilijk iets anders zien dan de Engelse Zuidkust, ongeveer van Land's End tot Dover. Van deze kust zou je kunnen zeggen dat die parallel ligt met de kust van Brest to Zeeland(?), een deel van de Keltische kust.
De genoemde afstand is dan echter veel te groot.
Van de mondingen van de Rhenus (Schelde of Rijn) tot het Noordelijke einde van de Pyreneeën is die afstand echter veel te klein.
En de bewering die hij doet dat het Westerse einde van het Britse eiland tegenover de Pyreneeën in Aquitanië ligt, lijkt toch wel ver naast de waarheid.
Met andere woorden: hoe veel waarde kunnen we dan hechten aan zijn bewering dat het Oosterse einde van het Britse eiland tegenover de monden van de Rhenus ligt?

De beschrijving maakt bij mij een uiterst troebele indruk.
Als we dan ook in ogenschouw nemen dat Strabo deze informatie niet uit eigen waarneming heeft, maar verzameld heeft uit andere bronnen, dan lijkt mij dat we dit allemaal niet al te precies kunnen interpreteren.

Groet,
Dagobert

---

Science: An orderly arrangement of what at the moment seem to be facts.