Beste HenkM,
zelf heb ik naast mijn passie voor geschiedenis een wetenschappelijke opleiding. Ik heb een Master of Science degree in Informatica, in sommige opzichten een broertje van Wiskunde. Tijdens mijn studie heb ik het een en ander geleerd over bewijzen. Echt goed bewijzen en helder redeneren is moeilijk. Helemaal als je weinig bronmateriaal hebt. Dat geldt ook voor wetenschappers. Zeker als je graag wilt dat iets waar is.
Ik ben om soortgelijke redenen (zoals jij die benoemd) getroffen door de redeneringen van Delahaye: ze bieden een veel simpeler model (aards en zonder hogere machten) dat minstens zo veel, zo niet meer kan verklaren. Hij stelde volgens mij grof gezegd dat we de namen uit de oude 'Franse' kronieken in een veel kleiner gebied moeten zoeken, dan waar de traditionele visie ze meent te moeten vinden. En hij komt aan met minstens zo redelijke klinkende namen als de traditionele visie. Dat doet hij niet zomaar, hij komt met een heleboel teksten aan, die je tegenwoordig zelf ook via het Internet na kunt lezen. Lang leve het inscannen waarmee alle bibliotheken bezig zijn. Als je dan zoals ik eindexamen in Latijn (lezen, niet schrijven) hebt gedaan, dan hoef je echt geen afgestudeerd historicus te zijn, om te zien dat een aantal zaken in de traditionele visie op het 1e millenium bijzonder slap gefundeerd is. Gewoon een kwestie van kijken of de redenering logisch is opgebouwd. Ontkrachten van de ene redenering betekent niet dat een andere redenering meteen correct is. Ze kunnen allemaal ongelijk hebben. Ook Delahaye :-)
Wat mij nog het meest fascineert is dat mensen als Blok en Halbertsma geen gehakt van zijn redeneringen hebben gemaakt. Delahaye wist in zijn tijd meer dan 1 mens te overtuigen dat je ook op een andere manier naar de geschiedenis kon kijken. Hij is geïnterviewd op nationale radio en tv. Dan zou je als zelfbenoemde serieus wetenschapper toch wel even heel graag en plein publiek die ballon willen lek prikken. Je staat toch voor je inhoud als wetenschapper? Als je dan als traditionalist argumenten gebruikt als 'je bent geen wetenschapper', 'hij is maar archivaris', 'ik heb mijn tijd voor creatief werk nodig ipv reageren op een nitwit', etc., dan is dat voor mij een teken van zwakte. Dat lijkt erop dat je inhoudelijk weinig te bieden hebt (of last hebt van emoties die je inhoudelijke kant blokkeren). Er is wel eens inhoudelijk gereageerd, namelijk door Gysseling. Helaas gaat dat niet op de kern van Delahaye in en laat Gysseling ook nog eens Delahaye iets zeggen dat hij nooit gezegd heeft. Dat laatste was geen kleine fout, maar een flinke: hij laat Delahaye iets compleet anders beweren (en gaat daar dan vervolgens op in, eigenlijk genant). Jammer. Graag had ik eens goede kritiek gezien, om zo beter tot waarheidsvinding te komen. Op dit moment mag ik trouwens graag IJpelaan lezen. Die gaat wel inhoudelijk in op Delahaye en komt soms ook met kritiek. Maar vanuit de tradtionalistische optiek zal IJpelaan ook wel verdacht zijn, want ook IJpelaan ziet vaak meer in Frans-Vlaanderen dan in Nederland als plek om te localiseren.
Overigens moet je als academicus erg uitkijken om in het openbaar uit te spreken dat je de uitingen van Delahaye wetenschappelijk zou willen toetsen. Alleen al die uitspraak kon je vroeger de academische kop kosten. Dat zou betekenen dat je de man wellicht serieus nam en dat kon per definitie niet in die kringen. Het is aan Kleio, de Amsterdamse studievereniging voor studenten in de geschiedenis en kunstgeschiedenis te danken dat er in 1979 een debat werd gehouden. Toen 'dwongen' de leerlingen de traditionalisten Stolte, Hugenholtz, Blok en van Es eens in debat te gaan. Ik heb het debat helaas alleen via Delahaye zelf mogen beleven in zijn boek Holle Boomstammen. Te eenzijdig voor een afgewogen oordeel. Maar ik krijg niet de indruk dat men echt serieus inhoudelijk op zijn stelling 'Frans-Vlaanderen is de plaats voor het vinden van de oude namen' is ingegaan. Dat was ook de klacht van Delahaye: niet dat ze het niet met hem eens waren, maar dat ze niet eens de moeite namen zijn theorie te lezen en een serieuze inhoudelijke poging tot ontkrachten deden. Dat zou de historische wetenschap verder helpen.
Terug naar de Bataven: dankzij de link van Dagobert lees ik momenteel het proefschrift van Stijn Heeren. Ik moet het eerst uit hebben voordat ik met een review kom. Hopelijk weet ik na het lezen ook de wetenschappelijke redenering waarom de Bataven in de Betuwe worden gezocht. De redenering 'het klinkt net zo' ben ik namelijk academische gezien ik wel zo klaar mee....... (Groningen is ook geen Groningen, weet menig inwoner van het Surinaamse en het Nederlandse Groningen).
